Ռոտվեյլեռ

Ծագումը

Ռոտվեյլեռներն ի սկզբանե նախրապան շներ են եղել, որոնք հոտին ուղեկցել են շուկաներ: Նրանք ոստիկանական շներից առաջիններն են եղել և պատվով են ծառայել վերջիններիս, և, որ ամենակարևորն է, նրանք ընտանիքի հանրաճանաչ պահապաններ և ընկերներ են: Այս վեհ շները սերում են մոլոսուսից` գամփռ տիպի շներից: Նրանց նախահայրերը հռոմեացիների հետ արշավել են Գերմանիա` ուղեկցելով նախրին, որն այդ հայտնի աշխարհը նվաճելու ժամանակաշրջանում փրկել է նրանց սովից: Բանակի արշավի ընթացքում մեծ շները մերձեցել են այն տարածաշրջանների տեղական շների հետ, որտեղով որ ուղևորվում էին: Արդյունքում առաջացել է նոր ցեղատեսակ:

Հարյուրամյակների ընթացքում Ռոտվեյլեռները տարածված են եղել խոշոր եղջերավոր անասունների շուկաներում, Տեխասի գյուղակում` որպես գերմանական շների համարժեք և որպես հռոմեական մոլոսուս շների ժառանգորդ, ովքեր նախիրը բերում էին քաղաք` մսատվության համար: Նախրապանները, անասունների գլխաքանակից ստացված գումարի անձեռնմխելիությունը ապահովելու համար, տուն վերադառնալիս իրենց քսակները կապում էին շների վզից: Մսավաճառները նույնպես օգտագործում էին նրանց` մսով լցված կառքերը քաշելու նպատակով:

Վերջիվերջո երթուղային տրանսպորտը փոխարինեց նախրապան շներին: Ռոտվելիեռը գրեթե բնաջնջվեց: 1882թ.-ի «Հեիլբորն»-ի շների ցուցադրության ժամանակ ընդամենը մեկ տարօրինակ Ռոտվեյլեռէր ցուցադրված: 1901թ.-ն իրավիճակը սկսեց փոխվել, երբ ստեղծվեց այս շան և լեռնբերգերի ակումբը և գրվեց ռոտվելիեռի առաջին չափորոշիչը: Այդ ժամանակվանից նրանց արտաքինի և բնավորության նկարագրությունը մի փոքր փոխվել է: Նրանք սկսեցին օգտագործվել ոստիկանական աշխատանքի մեջ, որին շատ են համապատասխանում: Տարիների ընթացքում Ռոտվեյլեռների մի քանի ակումբ ձևավորվեց, բայց ամենահզորը «ADRK»-ն է` ձևավորված 1921թ.-ին:

Առանձնահատկությունները

•    Ռոտվեյլեռները մեծ, հզոր շներ են և խիստ դաստիարակման ու մարզման կարիք ունեն` սկսած քոթոթ ժամանակից:
•    Եթե անգամ դուք մարզում և դաստիարակում եք այս հրաշքին, ժամանակ առ ժամանակ պատրաստ եղեք անարդար դատողություններ, գուցե անգամ զուտ հայտարարություններ լսել նրա և նրա պահվածքի մասին այն մարդկանցից, ովքեր վախենում են նրանցից:
•    Նրանք սիրում են մարդկանց և պատրաստ են իրենց ընտանիքների կողքին լինել: Եթե երկար ժամանակ միայնակ մնան կամ համապատասխան վարժանք չստանան, հնարավոր է չարաճճի դառնան:
•    Երեխաների հետ մեծանալով՝ լավ դաստիարակված քոթոթները նրանց հետ լավ են լեզու գտնում: Նրանք բնականից լավ հոտառություն ունեն և կարող են թռչել երեխաների վրա` նրանց հոտոտելու համար: Իրենց մեծ չափսերի պատճառով թռիչքի հրումը հնարավոր է փոքրիկներին գցի գետնին, որից նրանք կարող են վնասվել: Ցեղատեսակի որոշ ներկայացուցիչներ նաև ուժեղ որսալու բնազդ ունեն և շատ են աշխուժանում` տեսնելով երեխաների վազքը և խաղը: Միշտ վերահսկեք Ձեր շանը, երբ վերջինս երեխաների շրջապատում է գտնվում:
•    Եթե շունը հասուն է, նոր կենդանիներին` հատկապես շներին, զգուշությամբ ներկայացրեք նրան: Վերջիններս կարող են ագրեսիվ վերաբերմունք ցույց տալ  այլ շների հանդեպ` հատկապես, եթե նույն սեռի են: Այնուամենայնիվ, Ձեր վերահսկողության տակ լինելով՝ նրանք, հավանաբար, կսովորեն հաշտ ու համերաշխ ապրել իրենց նոր ընկերոջ հետ:
•    Ռոտվեյլեռները շատ խելացի են և հեշտ վարժվող, եթե Դուք խիստ եք ու հաստատուն:
•    Այս խորամանկները կարող են ստուգել Ձեզ` համոզվելու համար, որ չեք կատակում: Հաստատուն եղեք Ձեր հրամանների մեջ և ոչ մի բացթողում մի արեք, որպեսզի նրանք երես չառնեն:
•    Նրանք պահանջում են օրական 10-20 րոպե զբոսանք կամ խաղ:
•    Նրանք կրկնակի մորթի ունեն, ինչի պատճառով գարնանն ու աշնանը շատ են մազ թողնում, իսկ տարվա մնացած եղանակներին` չափավոր քանակով:
•    Շատ Ռոտվեյլեռներ խռմփացնում են:
•    Նրան    ք հակված են շատ ուտելուն և, եթե չհետևեք նրանց սննդի ընդունման քանակին, նրանք կարող են գիրանալ:
•    Առողջ շուն ձեռք բերելու համար երբեք քոթոթ մի գնեք անպատասխանատու շուն բազմացնողից, քոթոթ վաճառողից կամ կենդանիների խանութից: Փնտրեք պատասխանատու անասնաբույծի, ով ստուգում է իր շներին` համոզվելու համար, որ նրանք չունեն որևէ գենետիկ հիվանդություն, որը կարող է փոխանցվել քոթոթներին և, որ ունեն առողջ վարքագիծ:

Բնավորությունը

Հույն հերոս Հերկուլեսի նման ռոտվելիեռն ուժեղ է, ազնիվ և մեծ սիրտ ունի: Երբ նա քայլում է` խիստ և ուժեղ է երևում, բայց երբ նայեք նրա աչքերի մեջ, ջերմություն կտեսնեք: Նրա մուգ շականակագույն աչքերն արտացոլում են հանդարտ, խելացի, աշխույժ և անվախ բնավորություն: Դաստիարակված ռոտվելիեռը հանգիստ է և ինքնավստահ: Նա հեռու է մնում անծանոթներից, բայց ամաչկոտ չէ: 

Այս շները ցուցաբերում են «սպասիր և կտեսնես» պահվածք` նոր մարդկանց կամ իրավիճակների հանդիպելիս: Երբ այս բոլոր բնութագրությունները միանում են ինչպես հարկն է, պարզ է դառնում, որ ռոտին իսկական շուն-պահապան է հանգիստ խառնվածքով, ով պիտանի է ոչ միայն ոստիկանական ծառայության և մաքսային աշխատանքի ոլորտում, այլև որպես ընտանիքի բարեկամ և պաշտպան: Նրանք ի ծնե իրենց ընտանիքները պաշտպանելու բնազդ ունեն և պաշտպանության հարցում կարող են կատաղի լինել: Շատ կարևոր է կառավարել նրանց ուժն ու պաշտպանելու ունակությունը` ապահովելով վաղ տարիքից վարժեցում, խիստ, ազնիվ, հետևողական մարզումներ, վերահսկողություն և կանոնավոր կատարվող աշխատանք: Եթե այս ամենին չհետևեք, նրանք կդառնան վտանգավոր ավազակներ` մարդամոտ պաշտպանների փոխարեն: 

Ռոտվեյլեռների դեպքում պաշտպանողականությունից անցումն ագրեսիվության մի քայլ է: Եթե նրանց հոգատարությամբ չսովորեցնեք հանգիստ պահվածքի, խելամիտ բնավորության, տեղին չդաստիարակեք և չվարժեցնեք, նրանք կարող են ամբողջովին պահպանողական դառնալ: Թվում է, սա այն է, ինչ պետք է, բայց այն շները, որոնք լավ չեն կողմնորոշվում, վտանգավոր են այն մարդկանց համար, ում հանդիպում են, և սա չի վերաբերում միայն վատ մարդկանց: Դուք պետք է կարողանաք ղեկավարել նրան առանց բարկանալու և բռնության, որպեսզի նա վստահի և հարգի ձեզ, այլապես կդառնա ինքն իր ղեկավարը: Վերջինիս նման հզոր և խելացի շան դեպքում դա կործանարար միջոց է: 

Անկախ Ռոտվեյլեռների մասին լսած ձեր տեղեկությունների, նրանք բնույթով դաժան չեն: Լավ դաստիարակված և վարժեցվածները կայտառ, հնազանդ և սիրելի են իրենց ընտանիքների համար: Նրանց հեշտ է վարժեցնելը, եթե հարգանքով և ընկերաբար վերաբերվեք: Այսչափ հիանալի շներն ամեն մեկի համար չեն նախատեսված: Դուք ոչ միայն պետք է նվիրվեք ձեր ռոտիին վարժեցմանն ու մարդամոտ դարձնելուն, այլև պետք է համակերպվեք այն մարդկանց քննադատությունների հետ, ովքեր չեն հասկանում այս ցեղատեսակի էությունը: 
Այս և այլ ցեղատեսակի շների մասնակցությամբ կատարված վատ կամ ողբերգական դեպքերի պատճառով, որոշ վայրերում արգելվել է նրանց գոյությունը: Անարդար է ցեղատեսակի բոլոր ներկայացուցիչներին դատել մի քանիսի պահվածքի համաձայն, բայց սա իրականություն է, որի հետ պետք է համակերպվել: 

Դուք կարող եք ձեր մասնաբաժինը կատարել ցեղատեսակի համբավը վերականգնելու գործում` վարժեցնելով նրան այնպես, որ հնազանդվի և հարգի մարդկանց: Ամենակարևորը մի թողեք ձեր շանը բակում և անուշադրության մի մատնեք նրան: Սա այն շունն է, ով հավատարիմ է իր մարդկանց և պատրաստ է լինել նրանց կողքին: Եթե դուք իրականացնեք պահանջվող առաջնորդությունն ու պայմանները, կպարգևատրվեք աշխարհի ամենալավ ընկերոջով:

Սննդակարգ

Խորհուրդ է տրվում 4-10 բաժակ բարձրորակ չոր կերակուր օրը 2 անգամ:

Հիշե՛ք՝ Ձեր շան ուտելու չափը կախված է իր քաշից, տարիքից, նյութափոխանակությունից և գործունեության մակարդակից: Շները անհատականություններ են, ինչպես մարդիկ, և նրանց անհրաժեշտ չէ ուտելիքի նույն քանակը: Պարզից էլ պարզ է, որ ակտիվ շունն ավելի շատ ուտելիք կպահանջի, քան՝ ոչ ակտիվը։