ԾԱԳՈՒՄԸ
Աբիսինյան կատու- տնային կատուների ցեղատեսակ, բուծվել է տասնիններորդ դարի վերջին Մեծ Բրիտանիայում և Հարավ-Արևելյան Ասիայի աբորիգենային կատուների հիման վրա: Աբիսինյան կատուն կատուների ամենահին ցեղատեսակներից մեկն է և միաժամանակ ամենաառաջինն է, որը ցուցահանդեսներում ստացել է պաշտոնական ստանդարտ: Այս կատուների ցեղատեսակի առաջացման մի քանի տարբերակ կա, սակայն դրանցից ոչ մեկը չի համարվում ամբողջությամբ ապացուցված:
Աբիսինյան առաջին կատուն Զուլա մականվամբ կատուն է, որը Եթովպիայից էր բերվել Անգլիա և հայտնի դարձել Եվրոպայում:
Զուլային բերել է կապիտան Բարետ-Լենարդը 1868թվականին, որը վերադարձել էր տուն անգլո-աբիսինյան կռվից:
Հայտնի չէ արդյոք այդ կատուն ունեցել է ձագեր, որոնք օգտագործվել են տեսակի ստեղծման գործում, սական հենց
այդ կատուն ուշադրություն հրավիրեց դեպի Աֆրիկայի աբորիգեն կատուները: Աբիսինյան առաջին կատուները նման են
վայրի լիբիական տափաստանային կատուների ենթատեսակին (Felis silvestris libyca),
ինչը հանգում է նրան, որ ֆելինոլոգների մի մասը հակված է այն փաստին, որ աբիսինյան կատուները ծագել են դրանցից: Պետք է նշել նաև,
որ ցեղատեսակի հիմքում ընկած են ոչ միայն աֆրիկյան, այլ նաև հարավասիական կատուները:
Աբիսինյան կատուների ծագման մեկ այլ վարկած համարվում է այն, որ նրանք ստեղծվել են եվրոպական կարճամորթի կատվի խաչասերումից տաբի
երանգավորում ունեցողի հետ, որը բավականին տարածված է Անգիայում, Եթովպիայից բերված վայրի գունավորմամբ կատուների հետ:
Հավանական է, որ այդպիսի խաչասերումները սկսվել են 1800 թվականներից:
Աբիսինյան ցեղատեսակի առաջին կատուները ցուցադրել են 1871 թվականի ցուցահանդեսում Լոնդոնի մոտակայքում՝ Բյուրեղյապակյա պալատում : Այն ժամանակ կատուների վերջավորություններում կային տաբիի զոլեր, բայց ժամանակի ընթացքում բուծողները նրանց տեսքից հեռացրել են այդ մասը: Նաև 1900-ական թվականներից առաջ այդ ցեղատեսակի կատուների ականջների վրա կային տեսանելի ծոպիկներ, որն ավելացնում էր նրանց էկզոտիկությունը:
Աբիսինյան կատվի ժամանակակից տեսակը զգալիորեն տարբերվում է 19-րդ դարում ընդունված՝ արևելյան տեսակի առաջին ստանդարտից: Ժամանակակից աբիսսինները ավելի բարակ, թեթև և երկարաթաթ են, քան իրենց նախնիները: Աբիսսինների մորթին ևս փոխվել է: Այս ցեղատեսակի ժամանակակից կատուների մոտ էականորեն չկա ենթամորթի՝ ի տարբերություն ստանդարտի առաջին տեսակների: Գույնի փոփոխություններ ևս եղան: Տեսակի ճանաչման վաղ փուլում այս ցեղատեսակի կատուները ձեռք բերեցին տաբբի երանգ, իսկ ժամանակակից աբիսսինների մոտ միայն մաքուր տաբբին թույլատրելի չէ:
ԱՐՏԱՔԻՆ ՏԵՍՔԸ ԵՎ ԲՆԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
Աբիսինյան կատուն ունի ձիգ մարմին և անսովոր գունագեղ մորթի՝ վառ արտահայտված տիկինգով (մազի զոնայական ներկում, երբ նրա վրա մեկը մյուսի ետևից երևում են մուգ ու բաց գծեր ): Միջին չափսի հասուն կատվի միջին քաշը 3-6կգ է: Աբիսինների աչքերը յուրահատուկ են՝ բարակ գծով, մորթին փափուկ է, հարթ և գործնականում չունի ենթամաշկ, այն ամուր հպված է մաշկին:
Աբիսինյան կատուների ձագերը միշտ ծնվում են մուգ երանգավորմամբ և իրենց ցեղատեսակի գույնը ձեռք են բերում միայն մի քանի ամիս անց: Աբիսինյան կատուն առանձնանում է բարձր ինտելեկտով և աշխույժ խառնվածքով: Այս ցեղատեսակի կատուները ակտիվ են, խաղային, սիրում են բարձրանալ և նստել բարձր մակերևույթների վրա: Աբիսինյանները հետաքրքրասեր են և շատ շփվող, հեշտությամբ սովորում են նոր բաներ, արագորեն յուրացնում են տարբեր հմտություններ: Նրանք կոկիկ կատուներ են, որոնք գնահատում են ուշադրությունն ու խնամքը: Նրանց դուր է գալիս ապրել այլ կատուների հետ: Կարող են հաշտ ապրել այլ տնային կենդանիների հետ: Աբիսինյան կատուներին բնորոշ չէ բարձր մլավոցը, նույնիսկ կատուների հոսքի և սեռական որսի ժամանակ։
ԱՌՈՂՋՈՒԹՅՈՒՆԸ
Լավ խնամքի և լավ պահելու, ինչպես նաև պատշաճ սննդի դեպքում, նրանք կարող են միջին հաշվով ապրել մինչև 20 տարի: Նրանք ակտիվ և շարժվող կատուներ են, սակայն աբիսինյան կատվի մոտ կարող է դիտվել հատուկ գենետիկական հիվանդություններ` ցանցաթաղանթի ատրոֆիկ ռետինոպաթիա, երիկամների պոլիկիստիկական հիվանդություն կատուներին և արյան հիվանդություններ, որոնք կապված են արյան էրիթրոցիտների ամբողջականության հետ: Այս բոլոր հիվանդությունները համեմատաբար հեշտությամբ ախտորոշվում են գենետիկ թեստերով վաղ տարիքում:
Աբիսինյան կատուները նվազագույն խնամքի կարիք ունեն իրենց մորթու հանդեպ: Անհրաժեշտ է ականջները պարբերաբար մաքրել, բայց լողացնելը պարտադիր չի համարվում: Անհրաժեշտ է լվանալ աբիիսինյան կատվին միայն այն դեպքում, եթե նա չի կարողանում ինքնուրույն հաղթահարել աղտոտումը, կամ եթե կատվի մորթին կեղտոտ է, քանի որ ինքնուրույն լիզելը կենդանու համար անվտանգ չէ:
